การต่อรองคดีอาญา ระหว่าง อัยการกับจำเลย

ทางออกของกระบวนการยุติธรรมทางอาญาในประเทศสหรัฐอเมริกาคือ การหาทางให้จำเลยรับสารภาพโดยชอบ ซึ่งการให้จำเลยรับสารภาพนี้อยู่ในกฎแห่งสหพันธรัฐว่าด้วยวิธีพิจารณาความอาญาข้อ ๑๑  (U.S. Federal Rules of Criminal Procedure: Rule 11) ในคดีที่จำเลยให้การรับสารภาพ คำให้การรับสารภาพนี้จะเกิดจากการเจรจาต่อรองระหว่างพนักงานอัยการกับจำเลย ศาลจะใช้เวลาไต่สวนถึงความถูกต้องและชอบด้วยกฎหมายของคำให้การรับสารภาพประมาณ ๑ ชั่วโมง

ความเสี่ยงที่ศาลอาจพิพากษายกฟ้อง พนักงานอัยการจึงได้ทำการต่อรองคำรับสารภาพกับจำเลยที่ให้การปฏิเสธ และขอต่อสู้คดีรายนี้ ในที่สุดจำเลย คนดังกล่าวก็ให้การรับสารภาพ โดยพนักงานอัยการจะเปลี่ยนฐานความผิดที่ฟ้อง และขอแก้ฟ้องให้ศาลลงโทษในฐานความผิดที่เบาลง ซึ่งวิธีการดังกล่าวเป็นวิธีการที่ใช้กันอย่างกว้างขวางในประเทศสหรัฐอเมริกา

ทำอย่างไร ให้ผู้ต้องหาหรือจำเลยให้การรับสารภาพ โดยใช้วิธีการจูงใจโดยชอบที่จะได้มาซึ่งคำรับสารภาพ

ปัญหาคือใครจะเป็นผู้ตรวจสอบว่าการต่อรองคำรับสารภาพระหว่างพนักงานอัยการกับจำเลยในคดีอาญาเป็นการต่อรองคำรับสารภาพที่ได้มา ซึ่งคำให้การรับสารภาพโดยชอบของจำเลยคนดังกล่าว ดังนั้นจึงเป็นบทบาทของผู้พิพากษาที่จะทำให้มั่นใจได้ว่าคำให้การรับสารภาพของจำเลยนั้นเป็นคำให้การรับสารภาพโดยสมัครใจ

จะต้องสอบถามจำเลยเพื่อให้เกิดความมั่นใจว่าพฤติการณ์ในการให้การรับสารภาพของจำเลยไม่ได้เกิดจากการให้คำมั่นสัญญา การขู่เข็ญหลอกลวง พฤติการณ์เหล่านี้รวมทั้งเรื่องความสามารถทางด้านจิตใจ ผู้พิพากษาต้องพิจารณาว่าจำเลยมีปัญหาทางจิตหรือไม่ อยู่ภายใต้อิทธิพลของยาเสพติดหรือสุราที่จะกระทบต่อการตัดสินใจในการให้การรับสารภาพหรือไม่ ผู้พิพากษาจะต้องสอบถามถึงข้อตกลงระหว่างจำเลยกับพนักงานอัยการเกี่ยวกับการให้การรับสารภาพ และการตกลงระหว่างจำเลยกับพนักงานอัยการนั้นต้องให้ทนายความของจำเลยรับรู้ด้วย

กฎแห่งสหพันธรัฐว่าด้วยวิธีพิจารณาความอาญา ข้อ ๑๑ นั้น ระบุไว้ชัดแจ้งว่า การไต่สวนต้องกระทำโดยเปิดเผยในศาล ผู้พิพากษาต้องอธิบายเกี่ยวกับการให้การรับสารภาพและพยานหลักฐานให้จำเลยทราบ ดังนี้

๑. อัตราโทษขั้นสูง อัตราโทษขั้นตํ่า บัญชีกำหนดอัตราโทษ และโอกาสที่จำเลยจะได้รับโทษอย่างไร

๒. ผู้พิพากษาจะต้องระบุกรณีถ้าคดีไปสู่ศาลว่าจะมีการพิจารณาคดีออกมาในรูปแบบใด

ตามกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาของประเทศสหรัฐอเมริกา ผู้พิพากษาไม่สามารถเข้าร่วมในการต่อรองคำรับสารภาพฐานความผิดนี้ได้ เพราะระบบของประเทศสหรัฐอเมริกามองว่าหากผู้พิพากษาเข้ามาร่วมในการต่อรองคำรับสารภาพก็จะเป็นการกดดันจำเลยโดยไม่ชอบ

ที่มา: ณธวัช วรรณโกวิท, บทบาทของผู้พิพากษากับการต่อรองคำรับสารภาพในคดีอาญา:: ประสบการณ์ของประเทศสหรัฐอเมริกา กฎหมายและหลักปฏิบัติ

เห็นว่าประเทศไทยควรจะมีนัดการเจรจาต่อรอง ระหว่างพนักงานอัยการ กับจำเลยและทนายจำเลย เพื่อเจรจาต่อรองเรื่องรับสารภาพ หรือสู้คดี หรืออาจต่อรองเรื่องอื่นๆที่เกี่ยวกับการฟ้องคดีอาญา เช่น แก้ไขฐานความผิดที่ฟ้องให้เบาลง เป็นต้น